Kişinin dikkatini uzun süreli olarak bir noktada tutamaması, işlerine yeterli özeni ve zamanı vermekte zorlanması ve dinlemekte zorlanmanın yanı sıra bildiklerini aktarmakta da zorlanması durumuna dikkat dağınıklığı denir. Ancak, dikkat dağınıklığı ve dikkat eksikliği birbirinden farklı durumlardır.
Bu yazımızda dikkat dağınıklığı ve eksikliği arasındaki farkları, dikkat dağınıklığının nedenlerini, belirtilerini ve tedavi sürecini açıklamaya çalışacağız.
Dikkat Dağınıklığı ve Eksikliği Arasındaki Fark Nedir?
- Dikkat dağınıklığı günün belirli saatlerinde ortaya çıkabileceği gibi, belirli bir yaştan sonra ya da önce görülebilen, bazı konularda daha yoğunken bazen hiç ortaya çıkmayabilen değişkenliği bol bir durumdur. Yani dikkat dağınıklığı olan bir birey bu durumu genellikle geçici olarak yaşar ve yalnızca belirli alanlarda sorunla karşılaşır.
- Dikkat dağınıklığı olan bir birey sınav senesinde dikkatini toparlamakta zorlanabilir.
- Dikkat dağınıklığı olan bir bireyde soruna sebep olan etmenler bulunarak ortadan kaldırılabilir ya da meditasyon gibi yöntemlerle dikkat yönetimi konusunda ilerlemeler kaydedilebilir.
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ile de ortaya çıkabilen bir farklılık durumudur ve çoğu zaman ilaç kullanımı gerektirir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olarak bilinen soruna sahip olan insanlarda dikkat eksikliği durumu uzun sürelidir ve değişken değildir.
- Dikkat eksikliği olan biri hayatının neredeyse her alanında bu sorunla boğuşur. Bu sebepten dolayı da dikkat dağınıklığının aksine mutlaka uzman desteği gerektirir.
Dikkat Dağınıklığı Nedenleri
Dikkat dağınıklığı nedenleri maalesef dikkat eksikliği gibi tek tek bilinebilen etkenler değildir; çünkü dikkat dağınıklığı bireyden bireye farklılık gösteren bir durumdur. Çocukluk travması, gerginlik, kaygı yoğunluğu ya da stres yönetimindeki başarısızlık gibi durumlar dikkat dağınıklığına neden olabilir.
Dikkat Dağınıklığı Belirtileri
Dikkat dağınıklığının en yaygın belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Sevilmeyen işleri yapmakta zorlanma
- Bu durum çocuklarda sevmediği derste başarısızlık olarak karşımıza çıkarken, yetişkinlerde yapmak istemedikleri bir işi ertelemek olarak ortaya çıkabilir.
- Gereksiz uyaranlara karşı aşırı dikkat
- Örneğin, ders çalışması gereken bir birey dışarıdan gelen çocuk seslerine dikkat kesilebilir ve ders çalışmak yerine o konuşmaları dinlemeye çalışabilir.
- İsimleri ve simaları hatırlayamama
- Özellikle yeni tanışılan insanların isimlerine ve simalarına karşı duyarsızlık
- Sohbetleri takip etmekte zorlanma
- Ayrıca, çocuklarda anlatılan dersi dinlemekte zorlanma ya da dinlediğini anlayamama olarak da karşımıza çıkabilir.
- Kendini ifade etmekte zorlanma
- Dikkat dağınıklığı nedeniyle kelimeleri ve düşüncelerini sıraya koymakta zorlanan birey konuşma becerilerinde zorluklar yaşayabilir.
Dikkat Dağınıklığı Nasıl Geçer?
Geçmesi için bireyin motivasyonu ve dikkat tedavisine olan isteği çok önemlidir. Birey bu sorununu kabullenmiş ve değiştirmeye karar vermişse aşağıdaki tedavi yöntemleri uygulanabilir:
- Uyku tedavisi
Uyku sorunları yaşayan bireylerde dikkat dağınıklığı görülme ihtimali çok daha yüksektir ve sağlıklı bir uyku düzeni oluşturmadan dikkat dağınıklığı tedavisinden de olumlu sonuç alınamaz.
- Meditasyon
Meditasyon hem uyku düzenini sağlamak hem de dikkat yönetimi konusunda uzmanlaşmak için eşsiz bir araçtır. Dikkat egzersizleri sayesinde birey dikkatini kontrol etmekte her geçen gün ustalaşabilir. Ayrıca, stres ya da kaygı nedenli dikkat dağınıklığını da azaltır.
Size en uygun meditasyonu bulmak için Meditasyon Çeşitleri rehberimize, çocuğunuza en uygun meditasyonu bulmak için Çocuklar İçin Meditasyon rehberimize göz atabilirsiniz.
- Dikkat egzersizleri
Dikkat egzersizleri yapmak da dikkat dağınıklığının önüne geçmek için etkili bir yöntemdir; ancak yaş grubuna göre doğru egzersizi bulmak her zaman kolay olmayabilir ve uzman desteği gerekebilir.
- Sağlıklı beslenme ve spor
Sağlıklı bir beslenme ve spor programı da stresi ve dikkat dağınıklığını azaltabilir.
- Psikolog desteği
Bireyin dikkat dağınıklığının arkasında yatan nedenin bulunması ve sorunların üstesinden kolaylıkla gelinebilmesi için psikolog desteği almak çok doğru bir yaklaşımdır.