Gebelik Zehirlenmesi Belirtileri

Hamileliklerin yaklaşık %3’ünde görülen ve anne- bebek ölümlerinin yaygın nedenlerin biri olan gebelik zehirlenmesi, diğer adıyla preklampsi, her anne adayının mutlaka bilmesi ve gözlem altında tutması gereken önemli bir rahatsızlıktır. Peki, gebelik zehirlenmesi gebeliğin kaçıncı haftalarında ortaya çıkar? Gebelik zehirlenmesinin belirtileri nelerdir? Gebelik zehirlenmesi riski taşıyan durumlar nelerdir? Gebelik zehirlenmesinin türlerinden belirtilerine ve tedavisine kadar merak ettiğiniz tüm ayrıntıları, Budizzz ailesi olarak açıklamaya çalıştık.

Gebelik Zehirlenmesi Nedir?

Genelde hamileliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan ve hamileliğin normal dışı seyretmesine neden olan bir durumdur. Annenin geçirdiği preklampsi durumuna göre, risk faktörü de değişmektedir; bazı durumlarda anne adayı gebelik zehirlenmesi geçirdiğini dahi fark etmemesine rağmen, bazı durumlarda ölüme varan sonuçlar doğurabilir.

Gebelik zehirlenmesi, hamileliğin 32’nci haftasından önce meydana gelirse ağır ya da erken preklampsi olarak da bilinen erken gebelik zehirlenmesi, 32’nci haftadan sonra gerçekleşir ise geç gebelik zehirlenmesi olarak sınıflandırılır.

Gebelik Zehirlenmesi Nasıl Meydana Gelir?

• Sebebi bilinmeyen bir uyaran nedeniyle anne adayının tansiyonu yükselmeye başlar.
• Bu süreçte yaşanan aşırı su tutumu, damar yatağında bozulmaya neden olur ve rahim yatağındaki ince arterler daralmaya başlar.
• Damar yatağının bozulması damar içinde olması gereken sıvıların vücut boşluklarına kaçmasına ve anne adayının vücudunun şişmesine neden olur.
• Ayrıca, ince arterlerin daralması, plesantanın bebeği beslemesini zorlaştırır.
• Yaşanan gebelik zehirlenmesinin ağırlık durumuna göre, anne ve bebek bu süreci hafif atlatabilir hatta annenin preklampsi geçirdiğini fark etmemesi dahi mümkündür.
• Ağır seyreden bir gebelik zehirlenmesi ise karaciğer yırtılması, beyin kanaması ya da böbrek yetmezliği gibi sonuçlar doğurabilir hatta ölüme neden olabilir.
• Bütün bu olumsuz durumlardan ve risklerden sakınmak için, her anne adayının gebelik zehirlenmesi belirtilerini ve risk grubunda olup olmadığını bilmesi gerekmektedir.

Gebelik Zehirlenmesi Riski Oluşturan Durumlar

Gebelik zehirlenmesinin tanısında annenin öyküsünün ayrıntılı olarak bilinmesi çok önemlidir; ayrıca, gebelik zehirlenmesi riski oluşturan bir hamileliğiniz varsa bunu bilmek ve preklampsi belirtilerini takip etmek de riski azaltır ve erken tedaviyi kolaylaştırır. Hastalığın seyrine ve erken teşhise bağlı olarak gebelik zehirlenmesi, ayakta tedavi edilebilen ve hafif atlatılan bir durum olabilir.

• 35 yaş üstü hamileliklerde
• 18 yaşından küçük hamileliklerde
• İlk gebeliklerde
• Tedavi yoluyla gerçekleşen hamileliklerde
• 4’ten fazla gebeliklerde
• Annenin ideal kilosunun üstünde olması durumunda (özellikle vücut kütle indeksi 30’un üzerinde ise)
• İkiz ve diğer çoklu gebeliklerde
• Annenin kronik böbrek rahatsızlığı olduğu durumlarda
• Anne adayının ailesinde gebelik zehirlenmesi hikayesi olduğu ya da annenin daha önce gebelik zehirlenmesi yaşadığı durumlarda
• Annenin tip 1 diyabet, hipertansiyon ya da gebelik şekeri yaşadığı durumlarda
• Damar rahatsızlığı bulunan anne adaylarında

Gebelik Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Erken teşhisi kolaylaştırmak için gebelik zehirlenmesi belirtilerini bilmek ve yakından takip etmek, en az doktor kontrollerini aksatmamak kadar önemlidir. Her ne kadar gebelik zehirlenmesi (preklampsi) genellikle gebeliğin 11. ve 13. haftalarında gerçekleştirilen doktor kontrollerinde teşhis edilse ve tedavi süreci başlatılsa da aksi durumlar da göz önüne alınmalı ve takip edilmelidir. Gebelik zehirlenmesinin en yaygın belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Damar yatağının bozulması sonucunda meydana gelen vücuda sıvı dolmasından kaynaklı, ödem ve şişkinlik
• Görme bozuklukları (özellikle bulanık görme ya da ani körlük)
• Yüksek tansiyon (Özellikle gebelik tansiyonunuz varsa, düzenli doktor kontrollerini aksatmamanız tavsiye edilir.)
• Bilinç bulanıklığı ya da unutkanlık gibi anormal bilişsel belirtiler
• Mide üstünde ve karnın sağ üst bölümünde aniden beliren şiddetli sancılar
• Bebeğin hareketlerindeki ani azalmalar

*Kaynak: Sağlık Bakanlığı Doğum Öncesi Bakım Rehberi

Yukarıda sıralanan gebelik zehirlenmesi belirtileri, çok yaygın belirtiler olsa dahi hamileliğin normal seyrinden kaynaklanan bazı değişimler ile karıştırılma ihtimalleri vardır. Örneğin, bebeğin hareketlerindeki azalma, hamileliğin son haftalarına yaklaştıkça bebeğin yeri daraldığı için oldukça normal bir durumdur. Aynı şekilde, hamilelikte yüksek tansiyon da her zaman gebelik zehirlenmesi yaşandığı anlamına gelmemektedir.

Hamilelik süreciniz boyunca, içinde bulunduğunuz gebelik haftasında beklenen hamilelik semptomları hakkında bilgi almak ve vücudunuzdaki değişimleri takip etmek için Hafta Hafta Gebelik rehberimizi takip edebilirsiniz.

Gebelik Zehirlenmesi Hakkında Önemli Bilgiler

• Gebelik zehirlenmesi belirtileri daha baş göstermemesine rağmen, doktor kontrollerinde bulgulara rastlanabilir. Bu sebeple, gebelik süreciniz boyunca rutin doktor kontrollerinizi ve yaptırmanız gereken testleri aksatmamanızı tavsiye ederiz. Özellikle, gebeliğin 11. ve 12. haftalarında gerçekleştirilen gebelik kontrollerinde, gebelik zehirlenmesi fark edilebilmekte ve birçok ciddi durumun önüne geçilebilmektedir.
• Gebelik zehirlenmesi, genellikle genç yaştaki anne adaylarında görülse de doğrudan genç anne adayı olmakla alakalı bir durum değildir. Genç yaştaki anne adaylarında daha sık görülme sebebi, ilk gebeliklerdeki yaygınlığından kaynaklanmaktadır. Bu sebeple, yaş grubunuz nedeniyle endişelenmenize her zaman gerek yoktur.
• Gebelik zehirlenmesi birçok anne adayını korkutsa dahi vakaların yalnızca dörtte biri şiddetli geçmekte, diğer vakalar erken teşhis ile kolayca tedavi edilmekte hatta çoğu durumda yalnızca takip gerektirmektedir.
• Gebelik zehirlenmesini hafif atlatmak için tavsiye edilen önlemlerden en önemlileri, magnezyum ve kalsiyum eksikliklerinin tedavisinde gecikmemektir.

Sıkça Sorulan Sorular

Preklampsi/ Gebelik Zehirlenmesi Nedir?

Hamileliklerin yaklaşık %3’ünde görülen ve anne- bebek ölümlerinin yaygın nedenlerin biri olan gebelik zehirlenmesi, diğer adıyla preklampsi  hamileliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan ve hamileliğin normal dışı seyretmesine neden olan bir durumdur.

Gebelik Zehirlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Gebelik zehirlenmesinin başlıca belirtileri, bilinç bulanıklığı, yüksek tansiyon, bebek hareketlerindeki ani azalma ve vücutta anormal ödem ve şişkinliktir.

Gebelik Zehirlenmesi Nasıl Anlaşılır?

Gebelik zehirlenmesi (preklampsi) genellikle gebeliğin 11. ve 13. haftalarında gerçekleştirilen doktor kontrollerinde teşhis edilse ve tedavi süreci başlatılsa da 32. haftadan sonra da geç preklampsi olarak ortaya çıkabilir.

Gebelik Zehirlenmesinin Sonuçları Nelerdir?

Gebelik zehirlenmelerinin yalnızca dörtte biri şiddetli geçmekte, diğer vakalar erken teşhis ile kolayca tedavi edilmekte hatta çoğu durumda yalnızca takip gerektirmektedir.