Mutlu Çocuk Nasıl Yetiştirilir, Neler Yapılmalıdır?
Mutlu çocuk yetiştirmenin bir reçetesi var mı? Olsa ne güzel olurdu, değil mi? Madde madde sıralansa tüm yapılması gerekenler ve biz, tüm maddeleri tamamlayınca çocuğumuz ömür boyu mutlu olsa... Ancak, maalesef böyle bir "yapılacaklar listesi" bizde de yok. Yine de tabii ki mutlu çocuklar yetiştirmenin çok önemli kuralları ve bazı basit pratikleri var! Üstelik bu pratikler sandığınızdan çok daha kolay ve yalnızca çocuğunuzun değil, sizin de mutluluğunuzu ve ebeveynlik deneyiminizi olumlu etkileyecek pratikler. Budizzz ailesi olarak, biz püf noktaları sizin için derledik bile; hazırsanız, başlayalım!
Mutlu Çocuk Yetiştirme Reçetesi
- Önce kendinizi mutlu edin.
- Çocuğunuzun fiziksel ihtiyaçlarını olduğu kadar duygusal ihtiyaçlarını da karşılayın.
- Mindful ebeveynlik ile farkında olmayı öğrenin ve öğretin.
- Anın tadını çıkarın!
Bir "yapılacaklar listesi" olmasa da küçük bir rehbere sahip olduk gibi, ne dersiniz? O halde gelin her maddeye biraz daha yakından bakalım ve bu maddeleri gerçekleştirmek için neler yapabiliriz öğrenelim.
Önce Kendinizi Mutlu Edin
Hemen bencillik gibi algılamayın lütfen: Hem psikoloji hem de pedagoji alanındaki çalışmalar gösteriyor ki bir çocuğun da yetişkinin de mutluluğu, birey olarak kendisiyle ilişkisi ve duygu-durum dengesi, büyüdüğü ortamın ve ebeveynlerinin mutluluğundan doğrudan etkileniyor. Yani yalnızca destekleyici bir slogan olarak değil, gerçekten de "Mutlu ebeveyn mutlu bebek ve yetişkinlik demektir".
Çocuklarımızın ilk bağlanma figürleri olan biz ebeveynler, çocuklarımızın kendileri ile olan ilişkisini ve yetişkinlikte kurduğu ilişkileri doğrudan etkiliyoruz. Üstelik, yalnızca çocukların yanında "olumlu konuşmak", "kavga etmemek" gibi pratikler de yeterli değil; çünkü sandığımızdan çok daha sezgisel olan miniklerimizin hayatının tam merkezinde bizler varız ve en küçük hareketimizden dahi ruh halimizi anlayacak kadar iyi gözlemliyorlar bizi.
Bu nedenle, bir ebeveyn olarak kendini mutlu etmeyi bilmek çok önemli. Çok mu sorumluluğunuz var, çok mu yoruldunuz? Yardım isteyin! Eşinizle aranızda bir sorun var ve bu günlük hayatınızı mı etkiliyor? Onunla konuşarak bir çözüme ulaşmaya çalışın ya da bir uzmandan destek alın. Kendinize yeteri kadar zaman ayıramadığınız için sizi mutlu eden hobilerinizden/etkinliklerden çok mu uzak kalıyorsunuz? Çocuğunuzu da bu hobilere, aktivitelere dahil etmenin yollarını arayın, çocuğun sorumluluğunu eşinizle eşit paylaşın ya da yeni aile rutinleri edinin.
Siz mutlu olun, tüm aileniz mutlu olsun!
Çocuğunuzun Duygusal İhtiyaçlarını Karşılayın
Çocuklarımızın fiizksel ihtiyaçlarını anında karşılıyoruz ve sağlıklı gelişimleri için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz. Peki ya duygusal ihtiyaçları? Tabii ki çocuğumuzun duygularını önemsiyor, ona kötü davranmıyor ve hep destekliyoruz. Ancak, bu her zaman yeterli değil; unutmayın, çocukların hayal gücü çok gelişmiştir ve her boşluğu hayal güçleri ile tamamlarlar. Bu nedenle, duygusal ihtiyaçlar konusunda da tam bir destek şart!
Örneğin, çocuğunuza bedeninin farkında olmayı öğretin. Böylece, "Gerçekten canı acıdı mı, gerçekten karnı tok mu yoksa o yemeği mi yemek istemiyor, gerçekten o kursa gitmekten keyif mi almıyor yoksa kurstaki arkadaşları/ortamla ilgili bir sorun onda kaygıya mı neden oluyor?" gibi soruları birlikte kafa yorarak bulmaya başlarsınız. Ve işte asıl sihir o zaman başlar! Bu sayede çocuğunuzu "onun iyiliği için zorlamak" ya da "üzülmesin diye alttan almak" zorunda kalmazsınız; çocuğunuz da duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarını anlamlandırmaya başlar ve birlikte kararlar alabilirsiniz. Emin olun, çocuğunuzun duygusal ihtiyaçlarının karşılanması için bu birliktelik çok değerli.
En güzeli ise, duygusal ihtiyaçları karşılanan çocuklar, yeişkinliğe geçerken "farkında bir birey" olma konusunda bir adım önde olurlar. Kendine güvenmek, öz şefkat göstermek, öz saygıya sahip olmak ve başarısızlıktan korkmamak ergenlik ve erken yetişkinlik dönemlerini olumlu etkilerken; kendiyle barışık olmak, güvenli bağlanmak, birey olarak yolunu çizebilmek ve güvende hissetmek, yetişkinlik hayatını olumlu yönde etkilemeye devam eder.
Mindful Ebeveynliği Öğrenin
Hepimiz sık sık duyar olduk bu mindful ebeveynliği. Peki ya mindful ebeveynlik ne demek ya da mindful bir ebeveyn olmak için ne yapmak gerek? Öncelikle belirtmek isteriz ki bu soruların cevaplarını detaylıca verdiğimiz bir rehberimiz mevcut; tabii ki yine bir reçete sunamıyoruz. Ancak, bu yolda size yardımcı olacak önerilerimiz yok değil. Dilerseniz, Mindful Ebeveynlik Nedir, Nasıl Uygulanır? yazımızdan tüm detaylara ulaşabilirsiniz.
Eğer önceki iki maddeyi (Kendini mutlu etme pratiği ve çocuğun duygusal ihtiyaçlarını tam anlamıyla karşılayabilmek) nasıl uygulayabileceğiniz konusunda emin değilseniz, mindful ebeveynlik pratikleri tüm sorularınızın cevabı olabilir. Çünkü mindful ebeveynlik, hem ebeveynin ebeveynlik serüvenini daha farkında ve olumlu bir deneyim olarak görmesinin hem de çocuğu ile daha olumlu ve eşit bir iletişim kurmasının en etkili yoludur.
Anın Tadını Çıkarın
Geldik, son ama en önemli maddeye: Anın tadını çıkarmak! Senelerdir bunu duyuyor ama nasıl uygulayacağımızı ya da gerçekten anın tadını çıkarıp çıkaramadığımızı bilmiyoruz, değil mi? İşte, size küçük bir tüyo: Çocuklar anın tadını çıkarmayı doğuştan bilir! Siz de biliyordunuz, hepimiz biliyorduk... Tüm bebek ve çocuklar bu yetenekle doğarlar ve gerçekten tüm deneyimlerini sonuna kadar yaşama, hissetme konusunda oldukça istikrarlıdırlar; ta ki yetişkin dünyasına adım atmaya başladıkları, geç çocukluk dönemine kadar! İşte bu yeteneği o yıllarımızda yavaş yavaş yitiriyoruz (Tabii mindfulness pratikleri yapmıyorsak). Ancak çocuklarımızdan anın tadını çıkarmayı yeniden öğrenebiliriz.
Çocuğunuzu gözlemleyin, sizinle yaptığı her yeni etkinliğe kendini nasıl kaptırdığını ve her deneyimi nasıl farklı yönleriyle değerlendirdiğini fark edin. Örneğin, siz bir yeni bir yemekle tanıştığınızda yalnızca tadına bakıyor ve ona göre deneyiminizi olumlu/olumsuz diye adlandırıyorsunuz, değil mi? Peki ya çocuğunuz? Kokluyor, dokunuyor, oynuyor, tadına bakıyor... Her duyusuyla o deneyimin tadını çıkarıyor! Bunu yeniden öğrenmek neden önemli? Çünkü ebeveynlik de tıpkı bebeklik ve çocukluk gibi eşsiz bir deneyim ve çocuğunuzla geçirdiğiniz "o" anlar bir daha geri gelmeyecek. Ne zaman ki siz anın tadını çıakrmayı öğreneceksiniz ve kaygı, travma, olumsuz duygular ya da ön yargılardan arınacaksınız, işte o zaman hem siz hem de çocuğunuz için eşsiz ve zengin deneyimler mümkün olacak.
Tekrar ediyoruz: Siz mutlu olun, tüm aileniz mutlu olsun!
