Bebeklerde İshal Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bağırsaklardaki sıvı ve elektrolit dengesinin bozulması sonucu dışkının sulu olması ve dışkılamanın artması olarak tanımlanan ishal, yetişkinlerde olduğu kadar bebeklerde de ciddiye alınması gereken bir problemdir. Ancak bebeklerde, özellikle de yenidoğanlarda bebek ishalini normal kakadan ayırt etmek her zaman kolay değildir. #budizzzailesi olarak, bebeklerde ishal, ishal nedenleri ve bebeklerde ishali kesmek için yapabileceklerinizi, sizler için bir araya getirmeye çalıştık.

Bebeğimin İshal Olduğunu Nasıl Anlayabilirim?

• Öncelikle, anne sütü ile beslenen bebeklerde dışkılama sayısı fazladır ve dışkılama sayısındaki değişime ek bulgular eşlik etmediği sürece endişelenecek bir durum olmayabilir. Uzmanlar, yenidoğanlarda dışkılama sayısının günde 5-6 olmasının, kaka kıvamında bir bozukluk olmadığı sürece normal olduğunu belirtmektedir. Bundan sonraki dönemde ise, yaklaşık 1 yaşın sonuna kadar, günde 2-3 kez dışkılama normal kabul edilmektedir. Ancak anne sütü ile beslenen bebeklerde, bu rakamın 7’ye kadar çıkabildiği de unutulmamalıdır. Bu nedenle, bebeğinizin ishal olup olmadığını anlamak için dışkılama sıklığını ve kaka kıvamını takip etmenizi, bebeğinizin kendi normalini de göz önüne alarak hareket etmenizi tavsiye ediyoruz.
• Özellikle geçiş kakası döneminde, doğumu takip eden 3. gün ve 15. günler arası, bebeklerde kaka sayısı günde 8-10’a kadar çıkabilmektedir. Bu dönemde, bebeğinizin kakasında kıvam değişimi ya da aşağıda sıralanan ek bulgular olmadığı sürece miniğinizin bağırsak sağlığı güvendedir.
• Bebeklerde ishale eşlik eden diğer belirtiler ise şu şekilde sıralanabilir;
• Sulu kaka yapma
• Dışkılama sıklığında değişim
• Dışkılama sıklığı artmasa dahi kaka miktarında artış
• Bebekte olağandışı huzursuzluk
• Süt alımı olmadığı halde görülen aralıklı kusma

Bebeklerde Kritik İshal Belirtileri

• İrin ya da kan içeren kaka
• Koyu renk idrar
• İshalin ve eşlik eden kusmanın 7-8 saatten fazla sürmesi
• İshale eşlik eden yüksek ateş (Bebeklerde Ateş yazımıza göz atarak daha fazla bilgi edinebilirsiniz.)
• Ağız ve göz pınarlarında kuruluk

Bebeklerde İshalin Nedenleri ve Alınabilecek Önlemler

• Bebeklerde ishalin en genel nedeni bağırsak enfeksiyonlarıdır; virüsler, parazitler, mantar enfeksiyonları ve benzeri hastalık yapıcı organizmalar bu durumdan sorumlu tutulmaktadır. Bu mikroplar, yetersiz temizlenen biberon ve emzik ağızları ya da ağza götürülen nesneler yoluyla bebeklerimizin vücuduna girebileceği için bebek eşyalarının ve oyuncaklarının dezenfeksiyonuna dikkat etmek gerekmektedir.
• Özellikle rotavirüs, bebeklerde ishale neden olabilmektedir. Genellikle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, bebek ishalinin sebebi bu virüs olarak görülmektedir. Bebeğinizi bu virüsten korumak için rota aşısı yaptırabilirsiniz.

Bebeklik dönemi aşılar için Sağlık Bakanlığı Aşı Takvimi'ni takip edebilirsiniz.

• Bebeklerde antibiyotik kullanımı da ishale sebep olan etkenler arasındadır. Böyle bir durum yaşadığınızda, doktorunuzu bilgilendirmenizi ve bebeğinizin kritik ishal belirtileri gösterip göstermediğini takip etmenizi tavsiye ediyoruz.
• Diş çıkarma da bebeklerde ishalin sebepleri arasında gösterilmektedir; ancak uzmanlar diş çıkarmanın, bebeklerde doğrudan bir ishal sebebi sayılmadığını belirtmektedir. Bu dönemde görülen ishalin asıl nedeni, bebeğinizin kaşınmadan dolayı ağzına soktuğu nesneler yoluyla vücuduna aldığı mikroplardır. Bu dönemde bebeğinizin ulaşabileceği nesneleri sıkça dezenfekte etmek ya da eldiven kullanımına özen göstermek yararlı olabilir.
• Nadir de olsa bebeklerde katı gıdaya geçişte alerji kaynaklı ishal görülebilmektedir. Bu dönemde, doktorunuzu bilgilendirerek bebeğinize hangi gıdanın dokunduğunu tespit etmek ve beslenmesinden çıkartmak sağlıklı olacaktır.
• Ayrıca, katı gıdaya geçiş döneminde yetersiz beslenme de bebeklerde ishale sebep olabilmektedir. Özellikle 1 yaşına kadar olan süreçte, fazla sulandırılmış nişasta ve şeker ilaveli sütten oluşan beslenme, bebeklerde ishalin sorumlusu olabilir.

Bebekler için sağlıklı ek gıda tariflerimizi de deneyebilirsiniz.

Bebeklerde İshal Durumunda Neler Yapılmalıdır?

• Öncelikle, yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de ishalin yarattığı en büyük tehlike, sıvı kaybıdır. Bu sebeple, uzmanlar her ishalli dışkılama sonrası, bebeklere belli oranda sıvı verilmesini tavsiye etmektedir. Bu oran; 2 yaşına kadar 50-100 ml, 2 yaşından büyük çocuklarda ise 100-200 ml arasında değişmektedir. Ancak fazla sıvı alımı da kusmayı tetikleyeceği için bebeklerimizi zorlamamamız gerektiğini de unutmamalıyız.
• Anne sütü içen ve ek sıvı alımına geçmeyen bebeklerde ise emzirme sıklığı arttırılarak sıvı kaybının önüne geçilebilir.
• İshale eşlik eden ateş olması durumunda, doktorunuzun tavsiye ettiği ateş düşürücü ilaçlara başvurabilirsiniz. Böylece ateş kaynaklı huzursuzluk ve uykusuzluğun önüne geçebilir ve bebeğinizin bağışıklığının düşmesinin önüne geçebilirsiniz.
• Balık, yoğurt, iyi pişmiş et gibi enerji ve protein açısından zengin gıdaların alımı da ishal durumunda ve sonrasında, bebeğinizin bağışıklık sisteminin sarsılmaması için önemlidir.
• İshal durduktan sonra bir hafta süreyle, bebeğinizin günlük beslenme sayısını bir kez arttırmak da ishal süresinde kaybedilen mineral ve vitaminlerin tamirini kolaylaştıracaktır.

Bu yazı, bebeklerinin ishal olup olmadığını anlamak için dikkat edilmesi gereken değişkenleri ve ishal durumunda yapılabilecekleri bir araya getirerek ebeveynlere yardımcı olabilmeyi hedeflemektedir. Ancak özellikle anne sütü alan bebeklerde, dışkılama sıklığının ve kıvamının bebekten bebeğe değişebildiğini, her bebeğin hastalıklara bünyesi doğrultusunda farklı tepkiler verebileceğini hatırlatmak isteriz. Bu nedenle, uzun süreli ishal ya da olağandışı bir durum yaşandığında doktorunuza başvurmayı ihmal etmemenizi tavsiye ediyoruz.

Sıkça Sorulan Sorular

Bebeğim süt içmediği halde aralıklı olarak kusuyor, neden?

Bebeğinizin ishal olma ihtimali yüksektir; ancak eşlik eden ateş de varsa doktora başvurmalısınız.

İshal olan bebeğin kakasında kan olması normal midir?

Hayır. Bebek kakasında irin ya da kan, doktora gitmeniz gerektiğinin göstergelerdir.

Bebek ishal olduğunda neler yapılmalıdır?

Bebeğiniz ishal olduğunda yapmanız gereken ilk şey, emiyorsa sık sık emdirmek ya da su içebiliyorsa bol bol içmesini sağlamaktır.

İshal olan bebek günde kaç kez kaka yapar?

Bebeğinizin normal kaka sayısından en az 2 kere daha çok yapması ve kakasının daha sulu olması, akla ishal şüphesini getirir.