Hayvanların Değişik Uyku Alışkanlıkları ve Nedenleri

Uyku alışkanlıklarının hayvan türleri arasında ne kadar farklılaştığına birlikte göz atalım. Eğer sen de 'Balıklar nasıl uyur?', 'Hangi hayvanlar ayakta uyur?' ya da 'Hayvanlar neden ayakta uyur?' gibi sorulara sahipsen, tüm merak ettiklerinin cevabı bu yazımızda. 

Su Samurları Neden Uyurken El Ele Tutuşur?

Uyurken en sevimli olan hayvan su samurları olduğu için ilk sırayı onlara vermek istedik! Sevimli dostlarımız, su samurları uyurken el ele tutuşuyor! Genelde aileler, eşler ve çocuklar arasında yaygın olan bu davranışın nedeni ise birbirlerini kaybetmemek. 

Su samurları suda sırtüstü yatarak uyudukları için her an akıntıya kapılma ve ailelerinden uzaklaşma tehlikesi yaşar. Uyurken ailece el ele tutuşmak ise akıntıya kapılmamak ve kaybolmamak için aldıkları bir önlemdir.

Zürafalar Neden Ayakta Uyur?

Hayvanların değişik uyku alışkanlıkları arasında, zürafaların uyku düzenine yer vermesek olmazdı. Bu uzun dostlarımız hem ayakta uyuyor hem de günde ortalama 2 saat kadar uykuda kalıyorlar. Üstelik bu kısa uykuyu da 10 dakikalık şekerlemeler halinde yapıyorlar. Peki, neden?

Tabii ki yaşadıkları zorlu coğrafyalarda avcılardan korunmak ve hayatta kalabilmek için! Zürafa uykusu 10 dakikalık kısa uykulardan oluştuğu için uyku gibi savunmasız bir anda avcıların pençelerine düşme ihtimalleri azalıyor. Üstelik yaklaşık 1 dakikalık derin uyku evresi dışındaki zamanları da ayakta uyuyarak geçirdikleri için ani bir tehlike anında hızla kaçabiliyorlar.

Koalalar Ne Kadar Uyur?

En fazla uyuyan hayvanlardan biri olan koalalar, günde ortalama 17-20 saat arasını uykuda geçirir. Üstelik yeterli yiyecekleri olduğu takdirde bir ağaç dalının üzerinde aylarca kalabilir ve uyuyarak vakit öldürebilirler. İdeal uyku ortamı çok önemli olan biz insanlar için oldukça değişik bir alışkanlık! Peki, neden?

Koalaların çok uyuma sebebi aslında enerji tasarrufu sağlayabilmek! Genellikle okaliptüs ormanlarında yaşayan bu sevimli dostlarımız, doğal yaşam alanları nedeniyle bu ağaçların yaprakları ile beslenir. Ancak, okaliptüs yapraklarının kalori değeri oldukça düşüktür ve koalaların hayatta kalabilmek için elde ettikleri azcık kaloriyi de saklaması gerekir. Bu nedenle, koalalar çok fazla uyur ve az enerji harcarlar; hatta bulundukları dalda yeterli yiyecekleri varsa 6 ay kadar o dalı terk etme ihtiyacı bile duymazlar.

Balıklar Nasıl Uyur?

Hayvanların değişik uyku alışkanlıkları listemize aday olan birçok farklı balık türü de var. Ancak, balıkların genel uyku alışkanlıklarından bahsetmemiz gerekirse balıklar gözleri açık uyur. Evet, yanlış okumadınız; birçok balık türünde göz kapağı olmadığı için bizler gibi gözlerini kapatarak uyuyamazlar. Ancak, tıpkı insanlarda olduğu gibi balıklarda da uyku anında beden ve zihin dinlenmeye geçer. Balıklar uyurken beyin aktivitesi azalır, metabolizma yavaşlar ve nefes ihtiyacı dahi azalır. 

Ayrıca, balıkların uyurken kendilerini korumak için de farklı alışkanlıkları vardır. Göçmen balıklar, göç ettikleri dönemlerde uyumamaya çalışırlar ya da göç eden grupta sırayla uyuma gibi bir toplu hareket oluşur. Bunun nedeni, yolda karşılacakları tehlikelere karşı kendilerini korumaya çalışmalarıdır.

Bazı balıklar ise uyurken kendilerini mukus benzeri bir tabaka ile örerler. Böylece hem diğer balıklara av olmaktan kurtulurlar hem de vücut ısılarını uykuda bile kolayca dengede tutabilirler. 

Balıklar arasında en garip uyku davranışlarından biri de 'uyurken yüzmeye devam etmek'tir. 'Balıklar uyurken yüzüyor mu?' dediğinizi duyar gibiyiz; evet ama yalnızca okyanus balıkları! Köpekbalığı gibi okyanuslarda yaşayan dostlarımızın, uyurken de nefes alabilmelerinin tek yolu yüzgeçlerini hareket ettirmek. Bu nedenle, köpekbalıkları vb. balıklar uyurken de yüzmeye devam eder.

Yunuslar Nasıl Uyur?

Uyku alışkanlıkları ile ünlü olan bir diğer hayvan da yunus; çünkü şişe burunlu yunuslar uyurken tek gözleri açık, tek gözleri kapalı uyuyor. Bunun nedeni ise uyurken nefes almaya devam edebilmek için beyinlerinin tek tarafının uyuması, tek tarafının ise uyanık kalması gerekmesi. 

Bu nedenle, beyin kısımları sırayla uykuya geçiyor ve çaprazındaki göz kapanıyor. Böylece, uyanık kalan beyin lobu nefes alışverişini devam ettirebiliyor.

Kurbağalar Uyurken Nasıl Donar?

Hayvanların uyku alışkanlıkları arasında en ilginçlerden biri de orman kurbağalarına ait; çünkü orman kurbağaları kış uykusundayken tamamen buz tutuyorlar. Hatta bu süreç boyunca kan dolaşımı, nefes alışverişi, kalp atışı gibi hayati sistemler bile duruyor; yani kış uykusunda tam anlamıyla bir canlıdan çok buz kütlesine dönüyorlar. Bahar gelip de buzları eridiğinde ise kış uykusundan uyanıyorlar ve kalpleri yeniden atmaya başlıyor. Peki, nasıl?

Aslında cevap oldukça basit; kurbağalar uyurken yalnızca hücrelerin dış kısmındaki sıvılar donuyor ve hücre içine buz nüfuz etmiyor. Böylece, minik dostlarımız uyurken hayati fonksiyonları devam etmese de ölmüyorlar ve buzlar eriyince adeta yeniden hayata dönüyorlar.

Kediler Günde Kaç Saat Uyur?

Uykucu hayvanların başında kedilerin geldiğini bilmeyenimiz yoktur. Hatta öyle ki kedi dostlarımız ömürlerinin yaklaşık 2/3'ünü uyuyarak geçiriyor. Bir günde ise kediler ortalama 17-18 saat uyuyorlar. Peki, kediler tembellikten mi bu kadar çok uyuyor?

Bilim insanları, kedilerin çok uyuma nedeninin genetik özellikler olduğunu savunuyor; bu özellik onlara aslan/kaplan gibi atalarından kalan genetik bir miras. Kedilerin vahşi doğada yaşayan bu ataları da günde 20 saate yakın uyuyorlar; çünkü avlanmak ve savaşmak için enerjiye ihtiyaçları var. Nesiller boyunca kedilere de aktarılan bu uykuculuk özelliği ise ev kedilerimizin yumuşak yatakların tadını çıkarmalarını sağlıyor.

Pandalar Çok Mu Uyur?

Hayır! Sanılanın aksine pandalar kendi cüsselerindeki birçok hayvana kıyasla oldukça az uyurlar. Bir pandanın günlük ortalama uyku süresi yaklaşık 10 saattir. Geri kalan zamanlarını ise yemek yiyerek ve bambu kemirerek geçirirler. Pandaların çok uyuduğu konusundaki yanlış anlaşılma ise muhtemelen koala ile karıştırılıyor olmaları.

Ancak, pandalar da ilginç uyuyan hayvanlar arasında! Sebebi ise yine güvenlik. Yavru pandalar yırtıcılardan korunmak için ağaçta uyurlar; anneleri ise onları korumak için ağacın dibinde uyur.

 Hayvanların farklı uyku alışkanlıklarını sizler için derledik. Listemizden de anlaşılacağı gibi tıpkı insanlarda olduğu gibi hayvanlarda da uyku, çevre ve yaşam koşullarından oldukça etkileniyor. Ancak, biz insanlar uykumuzu manipüle edebildiğimiz için bazen sağlıklı olan değil, kolay olan uyku saat ve ortamlarını tercih edebiliyoruz. İnsanlar için en doğru uyku alışkanlıklarını da öğrenmek isterseniz, Uyku Hijyeni Nedir? yazımıza da göz atabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Kediler neden çok uyur?

Kedilerin çok uyuma nedeni genetik miraslarıdır. Kedilerin atası olan aslan/kaplan gibi hayvanlar da tıpkı kediler gibi günde 20 saate yakın uyurlar. Böylece, diğer hayvanlardan korunacak ve savaşacak enerjiyi kaslarına sağlayabilirler.

En çok uyuyan hayvan hangisi?

Günlük ortalama uyku süresi 20 saat olan koalalar, tek seferde uzun süre uyudukları için en çok uyuyan hayvan olarak bilinirler. Ancak, tıpkı koalalar gibi aslanlar, tembel hayvanlar vb. türler de günde 20 saate kadar uyuyabilir.

Hayvanlar neden ayakta uyur?

Bazı hayvanların ayakta uyuma nedeni kendilerini koruyabilmektir. Ayakta uyudukları için herhangi bir yırtıcı saldırdığı zaman hızlıca koşmaya başlayabilirler. Özellikle, vahşi doğada yaşayan birçok hayvanda ayakta uyuma davranışı gözlemlenir.

Atlar ayakta mı uyur?

Evet. Atlar uykularının büyük kısmını ayakta geçirir. Ancak, derin uykuya (REM) geçtiklerinde oturarak uyurlar. Bu sayede, derin uykuda olmadıkları anda, tehlikeleri sezebilir ve hızlıca koşmaya başlayabilirler.