Hamilelikte Tüketilmemesi Gereken Besinler

“Hamilelik döneminde yenmemesi gerekenler nelerdir?” sorusu birçok ebeveyn tarafından merak edilmektedir ve hamilelikte tüketilmemesi gerekenler listelerini içeren birçok kaynak bulunmaktadır. Ancak genellikle bu kaynaklarda neyin neden tüketilmemesi gerektiği bilgisi bulunmamaktadır. Budizzz ailesi olarak bu yazımızda gebelikte hangi besinin neden tüketilmemesi gerektiğini madde madde anlatıyoruz. Okumaya başlamadan önce Hamilelikte Diyet Yapılır mı? yazımıza da göz atmanızı tavsiye ederiz.

Hamilelikte Şarküteri Ürünleri Tüketimi

Gebelikte salam sucuk gibi şarküteri ürünlerinin yenmemesi gerekmektedir:

• Bu tarz işlem görmüş ürünlerde mikrop olma ihtimali yüksektir; özellikle toksoplazmadan kaçınmak için şarküteri ürünlerinden uzak durmanızı tavsiye ederiz.
• Ancak, çok canınız çektiği durumlarda güvendiğiniz bir kasaptan aldığınız şarküteri ürünlerini kızartarak tüketebilirsiniz.
• Yine de unutmamalısınız ki yağda kızartmak toksoplazma ihtimalini azaltsa da sıfıra indirmez; bu nedenle hamilelikte şarküteri ürünlerini ancak çok canınız çekerse tüketebilirsiniz.
• Ayrıca, şarküteri ürünleri yüksek oranda sodyum içerdiği için hamilelerde gaza ve şişkinliğe neden olabilir.

Hamilelikte Deniz Ürünleri Tüketimi

Hamilelikte çiğ balık içeren herhangi bir besini tüketmemeniz gerektiğini zaten biliyorsunuz. Ancak, pişmiş dahi olsa bazı balıkları da gebelikte yememeniz gerekmektedir:

• Uskumru, kılıç balığı ve kiremit balığı başta olmak üzere cıva oranı yüksek balıklar hamilelikte yasaklar listesindedir.
• Bu balıkların gebelikte tüketilmeme sebebi, yüksek cıva oranlarının bebeğin beynine ve sinir sistemine ciddi zararlar verebilmesidir.

Hamilelikte Az Pişmiş Yumurta Tüketimi

“Zaten çiğ yumurta yemiyorum.” dediğinizi duyar gibiyiz; ancak az pişmiş yumurtalar da en az çiğ yumurta kadar tehlikelidir:

• Az pişmiş yumurtalarda dahi salmonella bakterisi bulunabilir ve gebelikte gıda zehirlenmesi yaşamanıza neden olabilir.
• Bu sebeple kayısı kıvamındaki yumurtalardan bile kaçınmanızı ve yumurtanızı tamamen pişirmenizi tavsiye ederiz.
• Ayrıca, içinde çiğ yumurta bulunan mayonez, krema ve dondurma gibi yiyecekleri de tüketmemelisiniz.

Hamilelikte Pastörize Edilmemiş Süt Tüketimi

• Gebelikte inek süt, peynir gibi ürünler birçok bakteri barındırır ve gıda zehirlenmesine zemin hazırlar.
• Bu ürünlerden geçme ihtimali olan listeriosis düşük yapmanıza neden olabilir.
• Bu nedenle, gebelikte süt ürünler tüketirken pastörize edilmiş olanları tercih etmeniz ve içinde pastörize süt olmama ihtimali olan doğal dondurmalardan vb. uzak durmanız gerekebilir.
• Doğal ürünler her ne kadar daha sağlıklı olsa da açıkta satılanların içindeki süt ürünlerinden emin olamayabiliriz.

Hamilelikte Karaciğer Tüketimi

• Hamilelik sürecinde yasaklı gıdalardan biri de protein ve demir zengini karaciğerdir.
• Karaciğerin gebelikte yenmemesinin sebebi içerdiği yüksek orandaki A vitaminidir.
• A vitamini depolanma özelliği nedeniyle hem anne hem de bebekte ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
• Örneğin, kafa içi basıncını arttırması nedeniyle göz sorunlarına sebep olabilir.
• Gebelikte A vitamini fazlalığı yaşayan kadınların zorlu doğum yapma ihtimali artmakta ve beyin ya da kalp rahatsızlıklarına yakalanma riski yükselmektedir.
• Bu sebeple, karaciğer başta olmak üzere yoğun miktarda A vitamini içeren besinlerden uzak durmak gerekir.

Hamilelikte Bitki Çayı Tüketimi

Öncelikle belirtmek isteriz ki gebelikte bitki çayları tamamen yasak değildir; yatıştırıcı ya da ödem etkisi olan bitki çayları doktor kontrolünde olmak şartıyla kullanılabilir. Ancak mutlaka öncesinde doktora danışılmalıdır.

• Hamileliğin ileri dönemlerinde tüketilen bitki çayları istemsiz kasılmaları arttırabilir; hatta doğumun başlamasına dahi neden olabilir.
• Gebeliğin ilk zamanlarında içilen bitki çaylarının ise kanamalara neden olma ihtimali vardır.
• Eğer düzenli yeşil çay içme alışkanlığınız varsa maalesef bu alışkanlığınıza da hamilelikte veda etmelisiniz; çünkü hamilelikte yeşil çay folik asidin etkisini azaltabilir.

Hamilelikte Kafein Tüketimi

• Kafein birçok ilacın da içinde bulunan faydalı bir uyarandır; ancak fazla tüketimi hamile olmasanız dahi sağlık sorunları yaşamanıza neden olabilir.
• Hamilelikte fazla kafein tüketmek ise bebeğin anne karnındaki gelişimini olumsuz etkiler ve bebekte sağlık sorunları başlamasına zemin hazırlar.
• Bu nedenle, gebelikte kafeini tamamen bırakmasanız dahi tüketiminizi azaltmanız gerekebilir.
• Doktorlar günde bir türk kahvesi fincanı kadar kahve içmenizi ve bu sınırı geçmemenizi tavsiye ediyor.
• Ancak belirtmek isteriz ki çay, çikolata ve kahve gibi ürünlerde de kafein bulunmaktadır ve tüketirken dikkatli olmak gerekir.

Hamilelikte Çiğ Sebze Tüketimi

Hep “Sebzeden zarar gelmez.” diye öğrendik ama söz konusu çiğ sebze olduğunda işler değişmektedir:

• Gebelikte çiğ sebze tüketmek de tıpkı çiğ et gibi listeriosis riskini arttırmaktadır.
• Ateş ve mide bulantısı ise kendini gösteren bu hastalık, zamanla menenjite ve düşüğe neden olabilir.
• Bu risklerden kaçınmak için meyve ve sebzelerinizi bol suda güzelce yıkamalı ve sebzelerini en azından tavada döndürerek ya da buharda pişirerek yemelisiniz.

Gebelikte tüketmemeniz gereken besinlerin başında bunlar gelmektedir. Hamileliğiniz boyunca hangi haftada sizi nelerin beklediğini ve nelere dikkat etmeniz gerektiğini de takip etmek isterseniz Hafta Hafta Gebelik rehberimize göz atabilirsiniz.

Ayrıca Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'nün Gebelik Döneminde Beslenme rehberini de takip edebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Hamilelikte balık yemek zararlı mı?

Hamilelikte yalnızca belirli balıkların tüketilmemesi gerekmektedir. Bu balıklar başta uskumru, kılıç balığı ve kiremit balığı olmak üzere tüm cıva oranı yüksek balıklardır. Bu balıkların yüksek cıva oranı bebeklerin beyin ve sinir sistemi gelişimini olumsuz etkilediği için hamilelikte tüketilmemeleri gerekir.

Hamilelikte sakatat yenir mi?

Hamilelikte sakatat yememeniz tavsiye edilir; özellikle ciğerin yüksek A vitamini içeriği yüzünden kalp rahatsızlıklarına ve zorlu doğuma sebep olması nedeniyle hamilelikte tüketilmemesi önerilir.

Hamilelikte A vitamini fazlalığı nedir?

Hamilelikte A ve D vitaminleri depolanma özellikleri nedeniyle fazlalığa ve dolaylı sağlık sorunlarına neden olabilirler. A vitamini fazlalığı hamilelikte kafa içi basıncını arttırarak baş ağrılarına ve görme sorunlarına yol açabilir. Ancak aşırı durumlarda zorlu doğuma ve kalp rahatsızlıklarına da neden olur.

Hamilelikte çiğ sebze yenir mi?

Hamilelikte çiğ sebze yememeniz gerekir; çünkü çiğ sebze de et gibi listeriosis'e neden olabilir. Ateş ve mide bulantısı ile başlayan hastalık zamanla menenjite ve düşüğe neden olabilir. Bu sebeple, gebelikte sebzeleri iyice yıkadıktan sonra en azından buharda biraz haşlamanız gerekmektedir.