Lohusa Depresyonu Hakkında Bilinmesi Gerekenler

lohusa depresyonu
 İçerik
Lohusa Depresyonu Nedir?
Lohusa Depresyonu Ne Kadar Sürer?
Lohusa Depresyonu ve Annelik Hüznü Arasındaki Farklar
Lohusa Depresyonunun Nedenleri Nelerdir?
Lohusa Depresyonunun Biyolojik Nedenleri
Lohusa Depresyonunun Psikolojik Nedenleri
Lohusa Depresyonu Risk Faktörleri
Lohusa Depresyonu Belirtileri Nelerdir?
Lohusa Depresyonu Nasıl Geçer?
Sıkça Sorulan Sorular

 

Aylardır yolunu gözlediğiniz bebeğinizi nihayet kucağınıza aldınız ama ifade edemediğiniz bir hüzün mü hissediyorsunuz? Bebeğinizin doğumu ile yüklendiğiniz sorumluluklar ve bebek bakımı size zor geliyor ve zor günler mi yaşıyorsunuz? Öncelikle belirtmek isteriz ki yaşadığınız durumların hiçbiri anne olarak eksik olduğunuzu ifade etmez; aksine, her 7 anneden birinde görülen ve lohusa depresyonu (postpartum depresyon) olarak adlandırılan normal bir sürecin içinden geçiyor olabilirsiniz. Peki, lohusa depresyonunun belirtileri nelerdir? Lohusa depresyonu ne kadar sürer ve lohusa depresyonu ile nasıl baş edilir?

Lohusa Depresyonu Nedir?

Lohusa depresyonu, her 7 anneden birinin doğum sonrasında karşılaştığı, son derece normal ve geçici olan bir durumdur. Bilinen aksine, doğumu izleyen haftalarda ortaya çıkmak zorunda değildir ve doğumdan 1 yıl sonra dahi belirtileri ortaya çıkabilir. Arkasında psikolojik ya da biyolojik nedenler bulunan lohusa depresyonu ayrıca, annenin yeterli desteği alamaması halinde uzayabilen ve kalıcı hale gelebilen bir depresyon türü olduğu için bebek bekleyen her anne ve babanın bilinçlenmesi gereken bir konudur.

Lohusa Depresyonu Ne Kadar Sürer?

Lohusa depresyonunun ne zaman ortaya çıkacağını ve ne kadar süreceğini söylemek oldukça zordur. Depresyon belirtileri genellikle doğumu izleyen ilk 1 ilâ 3 hafta içinde ortaya çıkar ve birkaç ay içinde yoğunluğunda azalma gözlenir.

Lohusa depresyonunun doğumu izleyen günlerde ortaya çıkmaması ve doğumdan 1 sene sonra bile ortaya çıkması mümkündür. Bu durumun yaygın sebebi annenin bebek bakımı sürecinde yalnız bırakılması ve yetersizlik hissine sürüklenmesidir.

Lohusa depresyonu konusunda doktor ve aile desteği alınmazsa, sorun senelerce dahi sürebilir ve belirtiler giderek yoğunlaşabilir. Bu durum yaygın olmasa dahi risk grubunda olan ve yeterli desteği alamayan annelerde olasıdır.  

Lohusa Depresyonu ve Annelik Hüznü Arasındaki Farklar Nelerdir?

Annelik hüznü, doğumu izleyen birkaç içinde görülen ve kısa süreli bir endişe ve hüzün hali olarak tanımlanır. Annelik hüznünde de tıpkı lohusa depresyonunda olduğu gibi belirtiler vardır; iştahsızlık, ağlama krizleri, hüzün, uykusuzluk gibi... Ancak bu belirtiler yalnızca birkaç gün sürer ve lohusa depresyonuna kıyasla çok daha az şiddetlidir.

lohusa depresyonu hakkında

Lohusa Depresyonunun Nedenleri Nelerdir?

Lohusa depresyonunun nedenleri tam olarak bilinmese dahi annenin arka planına göre değişen birçok farklı faktör, lohusa depresyonunda etkili olabilir. Bu faktörler biyolojik ve psikolojik nedenler olarak iki farklı alt kategoride incelenir.

Lohusa Depresyonunun Biyolojik Nedenleri

  • Hamilelik döneminde yüksek olan östrojen ve progesteron seviyelerinin doğum sonrasındaki ani düşüşü, lohusa depresyonuna neden olabilir. Sebebi bu olan lohusa depresyonu genellikle doğumu izleyen ilk haftada ortaya çıkar.
  • Doğum sonrasında ortaya çıkmayan ve doğumu izleyen 1 ay ilâ 1 yılda ortaya çıkan lohusa depresyonunun sebebi troid bozukluğu olabilir.
  • Yenidoğan döneminde annenin yorgun düşmesi, uykusuz kalması gibi nedenler de lohusa depresyonunu tetikler.
  • Folat ve Omega-3 eksikliği de lohusa depresyonuna neden olan faktörler arasındadır.

Lohusa Depresyonunun Psikolojik Nedenleri

  • Gebeliğin bitmesiyle annenin 9 ay boyunca alıştığı fetüsle bağ da kaybedilir ve bu durum, annede sevilen birinin yitirilmesi ile aynı hislere neden olabilir.
  • Hem hayatlarının hem de yenidoğan bakımı sürecinin kendi kontrollerinde olmadığını ve başkaları tarafından yönetildiğini hisseden annelerin lohusa depresyonu yaşama ihtimalleri daha yüksektir.
  • Doğum sonrasında bebek bakımında ailesinden ve çevresinden gerekli desteği alamayanlar kadınlar, yenidoğan bakımının getirdiği zorluklar, yorgunluk ve yalnızlık hissi nedeniyle lohusa depresyonuna açık hale gelirler.
  • Annenin depresyon geçmişi ya da bipolar bozukluğu varsa da lohusa depresyonu ihtimali artar.

Lohusa depresyonunun temel nedenleri bunlar olarak bilinmesine rağmen, aşağıda belirtilen risk grubunda olan anneler de lohusa depresyonu yaşayabilirler.

Lohusa Depresyonu Risk Faktörleri

Aşağıda sıralanan maddelerden birkaçı sizin için geçerli ise, lohusa depresyonu yaşama riskiniz diğer annelere kıyasla daha fazladır. Ancak, lohusa depresyonu ve yapılması gerekenler hakkında bilgi sahibi olduğunuz sürece siz de depresyonunun üstesinden kolaylıkla gelebilirsiniz.

  • Erken yaşta hamilelik (özellikle ergenlik sonrası)
  • İlk kez gebelik yaşıyor olmak ya da önceki gebelikte de lohusa depresyonu yaşamış olmak
  • Annenin hamilelik öncesinde depresyon ya da bipolar bozukluk teşhisi olması ve hamilelik süresince bu konuda destek almamak
  • Anne olmaya henüz hazır olmamak ya da planlanmamış gebelik
  • Aile içinde yaşanan sorunlar ve yenidoğan bakımında yeterli destek alamamak
  • Yeterli süt üretimi yapamamak ve bebeği emzirememek (Anne Sütünü Arttıran Yiyecekler yazımıza göz atabilir ve tüyolarımızı deneyebilirsiniz.)
  • Doğum korkuları ve yetersiz destek

lohusa depresyon

Lohusa Depresyonu Belirtileri Nelerdir?

Lohusa depresyonu yaşayan kadınlar arasında en sık karşılaşılan belirtiler;

  • Uzun süren hüzün ve boşluk hissi
  • Enerji eksikliği, uzun süreli uykusuzluk ve yorgunluk hissi
  • Daha önceden keyif alınan şeylerden zevk alamama ve umutsuzluk’tur.

Çok sık olmasa dâhi akla lohusa depresyonunu getiren belirtiler ise şöyle sıralanabilir:

  • Ağlama krizleri
  • Bebekle ilgilenmeme isteği ve bebeğe yabancılaşma
  • Sosyal ortamdan kendini soyutlama ve yalnızlaşma
  • Uykuya dalmakta zorlanma ve yatakta nefes darlığı
  • Tedirginliğin yanı sıra sürekli olumsuz bir durum yaşama endişesi
  • Kendini yetersiz ve suçlu hissetme
  • Yoğun sinir ve öfke krizleri
  • Kendine ya da bebeğe zarar vermeyi içeren olumsuz düşünceler
  • Bellekte zayıflama
  • Kısa süreli hafıza kayıpları
  • Fiziksel ağrı ve acı hissetme
  • Panik atak

Eğer bu belirtilerden birkaçına sahipseniz ya da çevrenizdeki bir annenin sahip olduğunu gözlemliyorsanız, ilk ve en önemli adımın anneye destek olmak olduğunu hatırlatmak isteriz. Çevresinden ve ailesinden destek alan annelerin lohusa depresyonu belirtilerini daha az yaşadığı ve destek almaya daha açık olduğu unutulmamalıdır.

Lohusa Depresyonu Nasıl Geçer?

Eğer lohusa depresyonunu deneyimleyen kendiniz değilseniz ve çevrenizdeki bir annenin lohusa depresyonundan muzdarip olduğunu düşünüyorsanız, yapabileceğiniz ilk ve en önemli şey anneye gündelik işlerinde destek olmak ve yetersizlik hissini yenmesine yardım etmektir. Bu sayede, annenin süreci daha kolay atlatmasını ve profesyonel destek almayı kabul etmesini sağlayabilirsiniz.

  • Öncelikle belirtmek isteriz ki annelik hüznü doğumu izleyen birkaç hafta içinde kendiliğinden kaybolsa dahi lohusa depresyonu uzman desteği gerektirir.
  • Lohusa depresyonunun atlatılmasında ailenin ve eşin desteği çok önemli olsa da doktor psikoterapi ya da antidepresan tedavisi yapması kararı alabilir.
  • Anneye gündelik işlerinde yardımcı olmak ve kendini toparlaması için zaman yaratmak, lohusa depresyonunun yoğunluğunu azaltır.
  • Eğer lohusa depresyonu yaşıyorsanız, kendinizi soyutlamak yerine sevdiklerinizden yenidoğan bakımı konusunda size destek olmalarını isteyebilirsiniz.
  • Düzenli uyku ve yaşam tarzı da lohusa depresyonunu yenmenizde size yardımcı olabilir.
  • Bebeğinizin ciddi uyku sorunları varsa doktor yardımı almayı ya da bebeğinize beyaz gürültü sesleri dinleterek sakinleştirmeyi ve uyku sorunlarını çözmeyi deneyebilirsiniz. Uyku arkadaşı edinmek de bu süreci kolaylaştırır.
  • Ne olursa olsun, yetersiz bir anne olmadığınızı ve yaşadığınız depresyonun her 7 anneden biri tarafından deneyimlenen bir durum olduğunu unutmamalısınız.

Son olarak ve yeniden belirtmek isteriz ki lohusa depresyonu çok yaygın bir durumdur ve doktor-aile desteği ile üstesinden gelemeyeceğiniz bir sorun değildir. Bu konuda kendinizi yalnız hissetmemeniz ve yardıma ihtiyacınız olduğunda istemekten çekinmemeniz, süreci atlatmanın en doğru yollarıdır.

Kaynak: Sağlık Bakanlığı e-Kütüphane Postpartum Depresyon

Sıkça Sorulan Sorular

Annelik hüznü ve lohusa depresyonu aynı şey midir?

Annelik hüznü ve lohusa depresyonu aynı şeyler değildir. Annelik hüznü doğumu izleyen birkaç gün içinde ortaya çıkan ve kendiliğinden geçen bir durum iken, lohusa depresyonu doğumu izleyen herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir, daha yoğun belirtileri vardır ve doktor desteği gerektirir.

Lohusa depresyonu ne kadar sürer?

Lohusa depresyonun süresi anneden anneye değişmektedir ama genellikle doğumu izleyen 1 ilâ 3 hafta içinde ortaya çıkar ve birkaç ay sürer. Ancak, doğumdan bir yıl sonra dâhi ortaya çıkma ihtimali ve belirtilerin artarak aylarca sürme ihtimali de vardır.

Lohusa depresyonunun nedenleri nelerdir?

Lohusa depresyonunun hamilelik esnasında yükselen hormonların doğum sonrasında aniden düşmesi, annenin depresyon geçmişi olması, yenidoğan bakımında yeterli desteğin alınmaması ya da omega-3 eksikliği gibi psikolojik ve biyolojik birçok nedeni vardır.

Lohusa depresyonu kendiliğinden geçer mi?

Lohusa depresyonda aile ve eş desteği çok önemli olsa da profesyonel yardım gereklidir. Lohusa depresyonu destek grupları, psikoterapi ya da antidepresan uygulamaları ile hem daha kolay geçer hem de tekrarlama riski azalır.

İlginizi Çekebilecek İçerikler

View all
  • mutlu çocuk yetiştirme reçetesi

    Mutlu Çocuk Nasıl Yetiştirilir, Neler Yapılmalıdır?

  • mindful parenting

    Mindful Ebeveynlik Nedir, Neden Önemlidir?

  • bebekler neden derin uykuya geçemez

    Bebeklerin Derin Uykuya Geçememe Nedenleri

    Sağlıklı ebeveynlerin sağlıklı bebekler demek olduğunu bilen Budizzz olarak, bebeklerde uyumama, uyku sorunları ve gerilemesinin nedenlerini listeledik